زبان بدن پرنده

خواندن زبان بدن پرنده ها بالأخص طوطی شاید خالی از فایده نباشد.

چشم :

طوطى ها برخلاف انسان قادرند عنبیه و مردمک چشم را بصورت ارادى تنگ و گشاد کنند و آن را به سرعت بلرزانند ، به این علامت فلش زدن و سوزنى شدن مردمک گفته میشود ، در صورت دیدن این علامت حالات زیر به ترتیب شیوع  برأی طوطی متصور است : هیجان ، علاقه ویژه  به شی خاص ، خشم ، ترس و پرخاش گرى. جهت تشخیص اینکه کدام حالت سبب علامت چشمى در طوطى شده باید به سایر علائم جسمى و شرایط محیطى توجه شود

در ادامه مبحث زبان بدن طوطی ها بخش صدا. ها ارائه می شود.

تولید صدا

در طبیعت، پرندگان با استفاده از صدا های مختلف برای هشدار دادن ، جذب جفت، محافظت از قلمرو خود، و حفظ ارتباطات اجتماعی استفاده مى کنند .بیشتر پرندگان آواى بلندی دارند و ممکن است با آوازشان سعی در برقراری ارتباط با شماداشته باشند

* انواع صداها

•  آواز خواندن، صحبت کردن و سوت زدن:

این اصوات  اغلب نشانه هایی از شادى، سلامت وخوشنودی پرنده می باشد. برخی از پرندگان عاشق مخاطب و آواز خواندن و حرف زدن و سوت زدن در حضور دیگران هستند در حالى که دسته دیگر پرندگان وقتى دیگران حضور دارند و تماشایشان مى کنند آرام باقی خواهد ماند .

•  پچ پچ و دندان قروچه:

می تواندبسیار نرم و یا بسیار بلند باشد. پچ پچ نرم می تواند نشانه ای از رضایت و یا علامت آموزش سخن گفتن پرنده باشد

دندان قروچه با صدای بلند می تواند نیاز به توجه شما باشد، در واقع می خواهد به شما بگوید که او آن جاست و مى خواهد دیده شود

در طبیعت، پرندگان اغلب غروب ها و قبل از به خواب رفتن این أصوات را تولید مى کنند تا ارتباط با سایر اعضا گله را حفظ کند

  •  خر خر کردن مانند گربه:

بیشتر شبیه غرغر نرم است که می تواند نشانه ای از رضایت و یا نشانه ای از دلخوری باشد که با توجه به سایر حالات محیطی وشرایط پرنده قابل تشخیص است.

•  کلیک زبانی:

با کلیک کردن زبان در برابر منقار ، پرنده مشغول بازی است یا نیاز به توجه شما دارد

•  غرش

در تمام پرندگان خانگی شنیده می شود، غرش آواز تهاجمی است. اگر پرنده شما می غرد به بررسی محیط زیست و حذف هر چیزی که ممکن است باعث ناراحتی اوشود بپردازید. هرگز پرنده را در این حالت لمس نکنید

بال

 بالها فقط براى پرواز نیستند  بلکه اغلب برأی برقراری ارتباط استفاده مى شوند

•  بال بال زدن

وقتی پرنده در جا بال بال مى زندمیتواند به دلیل هیجان مثبت ، نیاز به توجه شما و یا بیانگر شادی پرنده است. پرنده ها اغلب در نهایت به بألهاى خود کش و قوس مى دهند تا خستگی شان برطرف شود و سرحال شوند.

•  بال گشودن

ممکن است معانى متفاوتی داشته باشد از هیجان تا خشم و درد البته مى تواند برأی کرک ریزى از پرها و مرتب کردن پرها نیز استفاده شود .بال گشودن اگر توام با برجسته کردن شانه و سرشانه و تکان هاى نوسانى سر انجام شود بیانگر نیاز به توجه شماست برأی تغذیه کردن پرنده در نهایت گاهى این حالت واکنشی است برأی جفت یابی و اگردر این حال توجه و نوازش انجام دهید در طوطی ماده می تواند منجر به تحریک تخم گذارى شود که باید از آن اجتناب شود .

•  افتادگى بال

در پرندگان جوان ممکن است قبل از آموختن جمع کردن بالهایشان دچار حالت افتادگى بال بشوند که طبیعی است ولی در طوطی هاى مسن تَر و بالغ این علامت مى تواند نشان از بیمارى پرنده داشته باشد. گاهى پرنده جهت خود نمایی و گاهى به دلیل خستگی پس از فعالیت این حالت را نشان مى دهد و در نهایت ممکن است پس از حمام و جهت خشک کردن بال انجام شود

پرها

•  پف دادن و ژولیدن

 • پرنده ها بصورت طبیعی حین آراستن خود پرهایشان را آشفته کرده و پف می کنند که در نظافت و گردگیرى از پرهایشان و حفظ شکل طبیعى پر کمک مى کند. در زمان استرس و فشارعصبى و جهت رفع آن نیز پف کردن دیده مى شود و نیز در سرد شدن محیط پرنده نیز این حالت مشاهده مى شود. در نهایت اگر پف کردگى پرنده ادامه دار و طولانی بود ممکن است دلیل بیمارى باشد و باید به دامپزشک مراجعه کنید

تاج

کاکاتو و عروس هلندى کآکل بزرگ و مشهودى دارند. اگر پرنده آرام و ریلکس باشد تاج معمولا به سمت عقب خوابیده با انتهای به سمت بالا فر خورده ولى اگر هیجان زده شود در اثر دیدن صاحبش یا أسباب بازى جدید یا غذاى مورد علاقه ، کآکل به سمت بالا آمده ولى اگر خیلی رأست و کشیده شود هیجان غیر عادى یا ناشى از  ترس است و یا دارد به شما هشدار مى دهد

اگر کآکل کاملا صاف و خوابیده شود همراه صداى خش خش و هیس نشاندهنده پرخاشگری و هشدار حمله است از طرف پرنده

  •  لرزش:

لرزش زمانى که پرنده بسیار وحشت زده ، بیش از حد هیجان زده باشد. دلیل دیگر لرزش ممکن است بخشى از رفتارى باشد که حین پرورش پرنده توسط پرورش دهنده ایجاد شده

 دم

پرهاى دم پرنده مانند دم سایر حیوانات خانگى اغلب به عنوان وسبله ارتباطى استفاده مى شود

•  دم جنباندن:

ممکن است پرنده مانند سگ با تکان دادن دم خود به شما بگوید که از دیدنتان خوشحال است  ونیز ممکن است نشانه پیش درآمد أجابت مزاج باشد که دانستن این نوع از تکان دم مى تواند در زمان تعلیم پرنده در خانه مفید باشد

  •  دم ماهى

وقتی مانند ماهی دم می زند مى تواند  بیانگر شادی پرنده خصوصا با دیدن شما باشد ونیز هنگام بازی با أسباب بازی دلخواهش یا دریافت جایزه ممکن است به اصطلاح دم دم بزند

•  حرکات عمودی دم

این حرکات اگر توام با تنفس سریع در پی فعالیت شدید باشد طبیعی است و در واقع کمک به تنفس پرنده است ولی اگر همراه تنفس سخت بدون فعالیت شدید باشد ممکن است ناشئ از زجر تنفسی یا سایر بیماریهای دستگاه تنفس بوده و نیاز به مراجعه فوری به دامپزشک دارد 

•  حرکات بادبزنی دم

حرکات بادبزنی پرهای دم اغلب به همراه سایر  رفتارها مى تواند بیانگر تهاجم یا خشم باشد. پرهاى گشوده دم مانند بادبزن ژاپنی می تواند  نمایشى از قدرت و نشاط پرنده باشد.

پا و چنگال

اگر چه به اندازه سایر اندامها در برقراری ارتباط استفاده نمى شوند ولی یکی از جالب ترین رفتارهاى پرنده محسوب مى شود

  •  ضربه با چنگال:

  بعضی پرنده ها خصوصا کاکاتو ها از ضربه پا برای نشان دادن برتری در قلمروشان استفاده مى کنند و معمولا در زمان تهدید قلمروشان چنین کارى مى کنند

•  ضعف پا:

بعضی پرندگان که نمى خواهند روى چوب باشند یا در قفس بایستند

وبصورت ناگهانى شُل شدن پا را نمایش می دهند  اغلب این حالت زمانى رخ مى دهد که او را بغل کرده أید و مى خواهید به قفس برگردانید. این راه مخالفت اوست ، کمى بیشتر او را نگاه دارید و زمانی که به اندازه کافی احساس توجه دریافت کرد ناگهان پاهایش قدرتشان را باز مى یابند و مى تواند روی چوب نشیمنگاه مستقر شود. بعضی پرنده ها  انجام اینکار کار را آموخته و روزانه انجام

مى دهند

  •  آویزان شدن سروته

بعضی پرندگان بصورت معلق آویزان شده و این بخشی از طبیعتشان است. وقتى اینکار را انجام مى دهند بیانگر خشنودى از محیط و شادى شان است.

•  خراشیدن کف قفس:

پرندگانى که از جوجگى ممکن است روى زمین و میان علفها دنبال غذا بگردند مانند کاسکو ممکن است مانند مرغ خراشیدن با چنگال را انجام دهند

•  منقار و سر

از منقار برای اعمال گوناگونی استفاده مى شود. از آراستن خود تا شکستن آجیل و دانه ها. همچنین مى تواند به عنوان سلاح یا جهت سأختن لانه استفاده شود و حتی با حالات گوناگونی با منقار خود با شما حرف مى زند

 •  دندان قروچه

اغلب در پرندگان با سائیدن منقار به هم علامت آمادگى در به خواب رفتن پرنده است و بصورت حرکت لغزشی منقاربالاو پایین روی هم  مى باشد. کارشناسان اعتقاد دارند این علامت حاکى از خوشنودی پرنده می باشد

•   کلیک

صدای کلیک یا جلو عقب بردن لغزشی منقار بالا بر پایین معانى مختلفى دارد. با یکبار کلیک و تنگ کردن چشمها نمیتوان گفت پرنده در حالت تهدید قرار دارد بلکه دارد به شما خوش آمد گفته یا چیزی می آموزد. ولی اگر بصورت مداوم و متوالی کلیک کند در واقع دارد هشدار می دهد که نمى خواهد لمس شود. در میان طوطى ها عروس و کاکاتو بیشترین کلیک را دارند.

 •  نظافت منقار

حالت شایع در طوطی پس از غذا خوردن است واغلب منقار را به چوب نشیمن ، کف قفس یا میله های قفس می مالند تا آن را تمییز کنند. برخی پرنده ها از مالیدن منقار جهت تعیین قلمروشان استفاده مى کنند که این رفتار هنگامى که پرنده به شخص جدید معرفی مى شود یا در مکانی نزدیک با سایر پرنده ها قرار گیرد

 •  گاز گرفتن

گاز گرفتن به دلائل مختلفى اتفاق مى افتد و خیلی مهم است که حالات پرنده و شرایط محیطی و مسائل حاشیه ای پرنده بررسی شود تا دلیل این حرکت مشخص شود. دفاع از قلمرو ، ترسیدن و خشم مى تواند دلائل شایع برای گاز گرفتن باشد. منقار باز همراه حالت نیم خیز و صدای هیس( صدای هشدارمانند)اگر مشاهده شد منتظر گاز گرفتن باشید

•  جویدن

بسیارى از پرندگان عمل جویدن مانندی انجام می دهند و دلائل مختلفى را شامل میشود

مانند شوخی وبازی بین خودشان  همیشه برایشان أسباب بازی جویدنى فراهم کنید تا پرنده شما سرحال و شاداب بماند و همواره مراقب بلعیدن بخشی از این مواد غیر قابل هضم باشید

 •  قى کردن

بالا آوردن مواد از دهان ، مرى یا چینه دان است.  اگر پرنده شما حین بالا آوردن گردنش را صاف و دراز کند و چشمش تنگ و سرش را تکان دهد و شامش را براى شما قی کند. در واقع إبراز محبت بسیار زیادى به شما انجام داده است. چون این کار را تنها برای جوجه و یا جفت خویش انجام می دهند

•  حرکات دهانی

یکی از روشهای بازی طوطى هاست که منقار یکدیگر را در دهان بگیرند و حالت سرشاخ شدن بگیرند و اغلب منقارشان را در تقابل با هم و جهت زورآزمایى حین بازى بکار می گیرند.

•  لرزش سر

در کاسکو خیلی شایع است ولی تا بحال دلیل آن بخوبی درک نشده است

  •  سر پاندولی

پرنده وقتی بخواهد جلب توجه کند ممکن است حرکات شاقولی و آونگى سریع به سمت عقب وجلو انجام دهد

حالات عمومی بدن

مهم است که حالات کلی پرنده را بشناسیم زیرا می تواند معانی خاصی را به شما انتقال دهد

 •  آسودن

 اگر پرنده بدن شُل و آرام دارد ولی سر و بدن حالت آمادگى و هوشیارى دارد پرنده خوشحال است

 •  حالت هوشیارى

 اگر سر و بدن در حالت هوشیارى و بدن سفت و پرهای پهن و باز شده مشاهده شود یعنی دارد به شما مى فهماند که مالک قلمرو خویش است

 •  خم شدن

وقتی پرنده خم شده و سر و نوکش را به سمت جلو و پایین به سوى شما متمایل کند  و حتی ممکن است  سرش را به دست شما بزند یعنی نیاز به نوازش و خاراندن سرش دارد  

 •  سر متمایل به پایین

اگر او همراه خم شدن سرش را به پایین خم کرد و کمی بالش را گشود و بدن در حالت آرام قرار دارد یعنی پرنده از شما توجه می خواهد. این حالت در طبیعت هنگام جلب توجه و جفت خواهی دیده می شود

 •  تهاجم

 • اگر پرنده بصورت نیم خیز با چشمت تنگ شده و سر متمایل به پایین و جلو،  بدن سفت و پر های پف داده شده و دم باز شده با حرکات عرضی پا به پا کند  دارد هشدار می دهد که اگر حتى به ساده ترین وجه  تحریک شود حمله خواهد کرد .  اگر همزمان با این علائم با سرعت به سمت شما دوید ، حتما از سر راهش کنار بروید تا طوطى شما آرام شود. صدای هیس و افراشتن تاج از دیگر علائم هشدار پیش از حمله است

 •  به پشت خوابیدن

در طبیعت بسیار نادر است ولی ممکن است در حیوانات اهلی شده دیده شود و  حتى ممکن است پرنده به خواب رود 

 •  حالت أجابت مزاج

پیش از دفع پرنده ممکن است چندین بار به سمت عقب متمایل شود و نیم خیز و دولا شده و دمش را تکان دهد

رفرنس مطالبی که در مورد زبان بدن طوطى ها ارائه شد از این منابع می باشد

References and Further Reading

Doane, B. The Pleasure of Their Company. Howell Book House. Wiley Publishing Inc. New York, NY; 1998.

Doane, B; Qualkinbush, T. My Parrot, My Friend. Howell Book House. Wiley Publishing Inc. New York, NY; 1994.

Moustak, N. Parrots for Dummies. John Wiley & Sons Inc., New York, NY; 2005.

Rach, J. Why Does My Bird Do That? Howell Book House. Macmillan Publishing. New York, NY; 1998.

Spadafori, G; Speer, B. DVM. Birds for Dummies. IDG Books Worldwide. Foster City, CA; 1999

ما را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید 

 اینستاگرام ما

 کانال تخصصی ما در تلگرام

 گروه تبادل نظر ما در تلگرام

 روبات فروشگاه (!New)